Yapılan Anayasa değişikliği muvacehesinde Anayasa Mahkemesinin yeniden yapılandırılmasına yönelik kanun tasarısı T.B.M.M.’de kabul edilerek yasalaştı. Bu yapılanmaya göre Anayasa Mahkemesi genel kurul ve iki bölüm olarak çalışacak. Genel Kurul genel olarak halen Anayasa Mahkemesinin baktığı kanunları görüşecek. Bölümler ise ‘Bireysel Başvuruları’ karara bağlayacak.
BİREYSEL BAŞVURU:
Herkes Anayasada güvence altına alınmış olan Temel Hak Ve Özgürlüklerden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve buna ek Türkiye’nin taraf olduğu protokoller kapsamındaki hususlardan herhangi birinin kamu gücü tarafından ihlal edildiği iddiası ile Anayasa Mahkemesine başvurabilecek.
İhlale neden olduğu ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal için kanunda öngörülen idari ve yargısal başvuru yollarının tamamının bireysel başvuru yapılmadan önce tüketilmiş olması gerekecek
Yasama işlemleri ile düzenleyici idari işlemler aleyhine doğrudan bireysel başvuru yapılamayacağı gibi Anayasa Mahkemesi kararları ile Anayasanın yargı denetimi dışında bıraktığı işlemler bireysel başvuruya konu olamayacak. Bireysel başvuru ancak ihlale yol açtığı ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal nedeniyle güncel ve kişisel bir haktan doğrudan etkilenenler tarafından yapılabilecek
Kamu tüzel kişileri bireysel başvuru yapamayacak. Özel hukuk tüzel kişileri sadece tüzel kişiliğe ait hakların ihlal edildiği gerekçesiyle bireysel başvuruda bulunabilecek.
BİREYSEL BAŞVURU USULÜ:
Bireysel başvuru doğrudan mahkemeler veya yurtdışı temsilcilikler aracılığıyla yapılacak ve harca tabi olacak. Başvurunun 30 gün içinde yapılması gerekecek.
Mahkeme, Anayasanın uygulanması ve yorumlanması veya temel hakların kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi açısından önem taşımayan ve esas hakkında karar verilmesini gerektirmeyen, başvurucunun önemli bir zarara uğramadığı ve dayanaktan yoksun başvuruları reddedebilecek
Kabul edilebilirlik şartları taşımadığına oybirliği ile karar verilen başvurular hakkında kabul edilmezlik kararı verecek ve bu karar kesin olacak.
Kabul edilebilirliğine karar verilen bireysel başvuruların esastan incelemeleri bölümler tarafından yapılacak. Esas inceleme sonunda başvuranın haklarının ihlal edildiği ya da edilmediğine karar verilecek. İhlal kararı verilmesi halinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilecek. Ancak yerindelik denetimi yapılamayacak. idari eylem ve işlem niteliğinde karar verilemeyecek.
MAHKEME KARARLARININ İNCELENMESİ:
Tespit edilen ihlal bir mahkeme kararından kaynaklanmışsa, ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldırmak için yeniden yargılama yapılmak üzere dosya ilgili mahkemeye gönderilecek. Yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmayan hallerde başvurucu lehine tazminata hükmedilebilecek. Veya yerel mahkemede dava açılması yolu gösterilebilecek.
Bireysel başvuru hakkını kötüye kullananlar hakkında 2 bin liradan fazla olmamak üzere para cezasına hükmedilebilecek
Bireysel başvuruya ilişkin hükümler 23 Eylül 2012 tarihinde yürürlüğe girecek.
Konunun özü:
Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru hakkı ‘ Temel Hak ve özgürlükler ‘ başlığı ile sınırlandırılmış olmaktadır. Bu konuda A.İ.H.M.ne başvuru yapılmada önce tüketilmesi gereken iç hukuk yollarına bir halka daha eklenmiş olmaktadır.
Kesit